۱. دولت قبلی در ایران یک دولت برجامی و غربگرا و دولت آقای رئیسی بومگرا بود؛ یعنی نه غربگرا و نه سنتی بود. در ایران دولت سنتگرا بسیار کم داشتیم ولی دولتهای بسیاری غربگرا بودند. فرآیند غربگرایی در ایران از دوران صفویه شروع شده و تا الان هم ادامه دارد. بر همین اساس این مسئله روی انتخابات ایران تاثیر دارد و عدهای سعی میکنند با سر دادن شعارهایی با غرب همسو شوند. اسم این جریان را هم «میانهرو» گذاشتند. یعنی از ابتدای انقلاب کسانی که در باطن غربگرا هستند را میانهرو و کسانی که روی ارزشها میایستند را «تندروها» خطاب میکنند.
۲. چون در ایران، جمهوریت برقرار است فضا باز است و همه میتوانند ثبتنام کنند. اینجا دیگر رسانهها موثر هستند که به کدام آب و تاب بدهند. انتخابات همیشه پر از حواشی است و تقریباً مشابه جشن یا فستیوال است. شادی نیز در آن وجود دارد. آقای رئیسی وقتی به سفرهای استانی میرفت با موسیقی محلی از او استقبال میشد. برعکس آن رئیسجمهورهای غربگرا که از این موسیقیها خبری نیست و کاملاً سبک استقبالها فرمالیستی است. اما وقتی بومگرا باشد وضعیت متفاوت است.
۳. بنابراین تفکر بومگرایی آقای رئیسی با اینکه از دنیا رفته به شدت روی انتخاب بعدی تاثیر دارد. آقای رئیسی نه سنتگرا و فاندامنتالیست بود و نه غربگرا بود. بومگرایی آقای رئیسی اندیشه مهمی است که هم بُعد داخلی و هم بعد بینالمللی دارد. بعد داخلی آن این است که به استانها رسیدگی میکنند، به آنها اصالت میدهند و سعی میکنند تبعیضها را با مشارکت بالا از بین ببرد و در این زمینه شرق و غربی که گفتم تعادلی ایجاد شود. همچنین با این تفکر، فرهنگ بومی برجسته میشود و این به عدالت به معنای واقعی آنکه «هر چیزی باید جای خود واقع شود» نزدیکتر است.
۴. این نوع از عدالت در بومگرایی دیده میشود. در بعد داخلی هر چیزی جای خود واقع میشود و به عدالت و عقلانیت نزدیک میشود. بومگرایی کاری است که آقای رئیسی انجام میداد و جان خود را هم در این عرصه از دست داد. آقای رئیسی به جای اینکه در تهران و پایتخت بنشیند به استانهای مختلف سرکشی میکرد و کارهایشان را به سامان میرساند. در بعد بینالمللی نیز به جای غربگرایی و سفر به کشورهای غربی، به روابط منطقهای روی میآورند.
۵. شما دیدید که در دوران ریاست جمهوری آقای رئیسی ایران به عضویت پیمان شانگهای و بریکس هم درآمد و در سطح منطقه نیز ارتباطش را با همسایگان افزایش داد. در این بین نه تنها ایران به این بومگرایی میرسد بلکه موقعی که این اندیشه را رهبری مطرح میکنند در جهت ارتباط با همسایگان، شاهد هستیم کشورهایی که غربگرا بودند، مثل عربستان هم سعی میکنند با تقویت بومگرایی، خود را از زیر بار غربیها دربیاورند. مثل روابطی که عربستان با چین، روسیه و ایران در حال برقرار کردن است.
۶. قطعاً این رویه بر کشورهای عربی نیز تاثیرگذار است. یعنی بعد از عربستان حتماً مصر نیز به سمت ایران متمایل خواهد شد کما اینکه نشانههایش را شاهد بودیم. بنابراین بومگرایی فقط از لحاظ بُعد داخلی دارای کارکرد و اهمیت نیست بلکه به لحاظ بینالمللی و جهانی نیز دارای اهمیت و اثرگذاری مثبت به سود کشور است. بنابراین این اندیشه بومگرایی است که در انتخابات ریاست جمهوری ایران هم بایستی گفتمان پیشرو باشد.
متن کامل این گفتار را میتوانید در خبرگزاری ایبنا بخوانید.
www.ibna.ir/x6pmX